Kripto para dolandırıcılıkları her ne kadar artış göstermiş olsa da savunmaz bir ortam söz konusu değildir. Birçok kripto para borsası çeşitli güvenlik önlemleriyle risk faktörlerini en aza indirirken yatırımcılar da daha bilinçli hareket etmeye başlamıştır. Bu bağlamda henüz yeni yatırımcıların dahi alabileceği basit güvenlik önlemlerinden söz edilebilir. İçeriğin devamında yaygın kripto dolandırıcılığı ve bunlara karşı nasıl önlem alınması gerektiğine dair detaylar yer almaktadır.
En Yaygın Kullanılan Kripto Dolandırıcılığı Yöntemleri
Dolandırıcılık, her kesim ve gelir düzeyinden insanı hedefleyen köklü bir haksız kazanç faaliyeti olduğu için kripto para borsalarında da kendini göstermeye başlamıştır. Özellikle kripto borsaları geleneksel finans sistemlerinden farklı bir düzenlemeye tabi olduğu için bu sistem hakkında yeterince bilgi sahibi olmayan insanlar hedeflenir. Başta medya olmak üzere tüm dijital mecralarda, varlıklarınızı ele geçirmek isteyen kişi veya grupların olması muhtemeldir. Bu nedenle olası sahtekarlıklardan korunmak için hem borsalar hakkında hem de dolandırıcıların başvurdukları yöntemler hakkında bilgi sahibi olmanız gerekir.
Dolandırıcıların, kripto para hesaplarını tehdit eden birden çok yöntemi bulunur. Bu kötü amaçlı yöntemler içinden en çok başvurulan dolandırıcılık türlerini bilmeniz, varlıklarınızı koruma noktasında önemli bir adımdır. Diğer yandan borsa ve cüzdan tercihlerinizi de son derece dikkatli bir şekilde yapmanız gerekir. Aşağıdaki başlıklarda, günümüzde en çok başvurulan kripto para dolandırıcılığı yöntemlerini görebilirsiniz.
Ünlü İsimler ve Influencerlar
Günümüzde ünlü isimlerin ve influencerların çeşitli hedef kitleler üzerinde büyük bir etkisi vardır. Bu etkinin farkında olan dolandırıcılar, kripto kullanıcılarına güven aşılamak için reklam yüzü olarak ünlü isimleri ya da influencerları kullanabilir. Özellikle piyasaya yeni sürülen veya henüz borsalarda yerini almayan token ve coin’ler için uygulanan bir yöntemdir. Bu nedenle sadece reklamını görerek ikna olmamanız ve yatırım yapmamanız gerekir.
Saadet Zinciri
Sadece zinciri, aslında birçok dolandırıcılık türünde kullanılan yaygın bir yöntemdir. Bu sistemde, yatırımcılar genellikle kısa sürede zengin olma hayaliyle kandırılır. Yatırımcıları ikna edebilmek için genellikle sisteme ilk girenlerin ne fazla kazandığı anlatılır ve bu bilgiyi destekleyecek farklı unsurlar sunulur. Ancak arka planda, anlatıldığı gibi bir kripto projesi ya da şirket yoktur.
Sahte Borsa ve Uygulamalar
Sahte borsa ve uygulamalar da tehlikeli bir kripto dolandırıcılığı yöntemidir. Bu yöntemde dolandırıcılar genellikle bilindik ve güvenilir olan web sitesi, uygulama ya da kripto borsalarını taklit eder. Bu benzerlik kullanıcılarda güven oluşturabileceği gibi dikkatsizlik sonucunda cüzdan ya da uygulama bilgilerinin çalınmasına da neden olabilir. Belirli bir süre faaliyet gösteren bu sahte borsalar aniden kapandığı için yatırımları kurtarma şansı yoktur.
Vurgun Tarzı (Exit Scam) ve İlk Para Teklifi (ICO)
Birçok kripto projesi, ilk coin arzını gerçekleştirebilmek için yatırımcılardan fon toplar. Bu proje süreci herkese açık bir şekilde de ilerleyebilir fakat coin arz edildiğinde kripto paranın fiyatı beklenenden daha düşük seviyelerde kalır. Ayrıca arz işlemi tamamlandıktan sonra proje sonlandırılıp arkasındaki ekip kaçabilir. Bu dolandırıcılık yöntemi İngilizcede “Exit Scam” olarak adlandırılır.
Yeni arz olan coinler, kullanıcılarına bilindik kripto para birimleri üzerinden teklifte bulunarak yeni tokenlarda indirim sunar. Görünüşte cazip gibi duran bu fırsat, her zaman beklendiği gibi sonuçlanmayabilir. İlk teklifle (ICO) kullanıcılardan para toplayan kişiler, vaatlerini yerine getirmeden platformlarını kapatabilirler.
Kimlik Avı Hırsızlığı
Kimlik avı da dolandırıcıların en çok başvurduğu yöntemler arasında yer alır. Bu yöntemde; kısa mesajlardan, sosyal medya DM’lerinden ya da e-maillerden sıklıkla yararlanılır. Genellikle kullanıcılara iletilen bu mesajlar, güvenilir ve yasal bir kaynaktan geliyormuş gibi görünür. Özellikle banka görevlisi ya da hükümet yetkilisi gibi göründüğünden, düşünmeden ve hızla hareket etmenize neden olur. Sonucunda ise kripto para bilgileriniz dolandırıcıların eline geçer.
Airdrop Dolandırıcılıkları
Dolandırıcılar, herhangi bir talepte bulunmayan kullanıcıların hesaplarına, görünürde değerli coinlerden oluşan airdrop gönderebilir. Rastgele dağıtılan bu airdroplar aslında bir istismar yöntemidir ve kötü niyetli yazılım içerebilir. Özellikle kripto hesabınızda talep etmediğiniz bir airdrop görürseniz ve bunu transfer etmeye çalışırsanız dolandırıcılar cüzdanınıza erişim sağlayabilir.
Ani Fiyat Yükselmesi
Bu yöntemde, belirli bir kripto para biriminin reklamı, sosyal medya platformlarında yayınlanmaya başlar. Coin’in yükseleceğine dair söylentiler yatırımcıların önüne sıklıkla çıkar ve iradelerini zedeler. Dolandırıcıların amacı, reklamı yapılan kripto paranın satın alınması ve fiyatın aniden yükselmesini sağlamaktır. Coinin değerini şişirmeyi başaran dolandırıcılar, bu sırada ellerinde bulunan kripto paraları satarlar. Böylelikle fiyatın belirgin bir biçimde eksi değerinden de aşağı düşmesine neden olurlar. Bu aksiyon sadece birkaç dakika içerisinde gerçekleşir. Yatırımcı tüm parasını kaybetmese de kayda değer bir zarara uğrayabilir.
Kripto Dolandırıcılığından Kendinizi Nasıl Korursunuz?
Kripto para dolandırıcılığı birçok yöntemle yapılsa da yatırımcıların kendini koruması mümkündür. Bu noktada öncelikle şüpheci davranmalı ve işlemlerinizi büyük bir dikkatle gerçekleştirmelisiniz. Kripto paralar ve borsalar hakkında bilgi sahibi olmanız da önemli bir etkendir. Diğer yandan dikkat etmeniz gereken bazı faktörler aşağıdaki gibidir:
- Kişisel bilgilerinizi ve cüzdan anahtarınızı koruyun. Özellikle bir fırsatla gelip cüzdan anahtarınızı talep eden iletilerden uzak durun.
- Tüm kripto hesaplarınızda iki faktörlü doğrulama (2FA) sisteminden yararlanın.
- Daha önce yatırım yapmadığınız bir platformda işlem yapıyorsanız güvenirliliğinden emin olana kadar büyük meblağlar yatırmayın. Böylelikle en kötü senaryoda dahi kaybınızı minimum seviyede tutabilirsiniz.
- Dolandırıcıların amaçlarından biri de acele ve düşünmeden hareket etmenizi sağlamaktır. Bu noktada acele etmeniz için cazip teklifler dahi sunabilirler. Ancak dikkati elden bırakmamaya özen göstermeniz gerekir.
- Mümkün olduğunca bilgi sahibi olduğunuz varlıklara yatırım yapmaya çalışın. Hakim olduğunuz bir alanda hareket etmeniz dolandırıcıların tuzağına düşme ihtimalinizi zayıflatır.
- Mobil uygulama indirmek için resmi kanalları kullanmanız da önemli bir faktördür.
- Dolandırıcılar, reklamlarını yaymak ve kitle karşısında güven kazanmak için genellikle sosyal medyayı kullanır. Bu nedenle sosyal medyada karşınıza çıkan bilgilerin doğruluğunu araştırmanız mühimdir.
- Size yüksek kazanç vadederek ön ödeme talep eden projelerden uzak durun.
- Mesaj ya da sosyal medya kanalları aracılığıyla sizinle iletişime geçen kişilerle asla bilgilerinizi paylaşmayın. Ayrıca içeriğini bilmediğiniz bağlantılara tıklamayın.
Tüm bu kritik noktalara dikkat ederek kişisel bilgilerinizi ve kripto varlıklarınızı dolandırıcılara karşı koruyabilirsiniz.
Kripto Para Dolandırıcılığı Nasıl Anlaşılır?
Kripto para sahtekarlıklarından korunmanın en iyi yolu, dolandırıcıların amacını anlamaktır. Nasıl bir yaklaşım sergiledikleri, ne amaçla size ulaştıkları ve ne yapmanızı beklediklerini anlamanız, anında önlem almanızı sağlayacaktır. Bu bağlamda bilmeniz gerekenler aşağıdaki gibidir:
- Bir teklif gereğinden fazla iyiyse yüksek olasılıkla gerçek değildir. Bu nedenle tutarsız kazanç vaatlerine riayet etmemelisiniz.
- Dolandırıcılar, genellikle kripto dünyasındaki bilindik markaları taklit ederek hesap oluşturur. Bu nedenle kullanıcı adı, hesap adı, açıklama gibi kısımlarda ilk anda fark edilmeyen yazım hataları olabilir. Ayrıca tarafınıza gönderdikleri bağlantıların uzantıları da orijinalinden farklıdır. Bu nedenle bağlantılara ya da hesap profillerine tıklamamaya dikkat etmelisiniz.
- Kripto dolandırıcıları, kısa süre içinde oldukça geniş bir kitleye ulaşmayı hedefler. Bu nedenle olağandan fazla reklam ve tanıtım faaliyetleri uygulayan hesaplardan uzak durmanızda yarar vardır.
- Her kripto para birimi teknik dökümana sahip olmalıdır. Bu teknik dökümanda kripto projesine dair detaylara yer verilmesi gerekir. Eğer bu döküman yoksa ya da mevcut taslak sizi ikna etmiyorsa dikkatli olmalısınız.
Tercih ettiğiniz kripto para borsalarının güvenilirliği de dolandırıcılıklardan korunmanız açısından önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle en iyi borsaları seçmeye özen göstermeli, varlıklarınızı nasıl daha güvenli bir şekilde koruyacağınıza dair bilgi sahibi olmalısınız.
